Menu
Turkije
Ontwikkelingskenmerken in Turkije
Waarom Turkije?
- Turkije is een land wat op twee continenten ligt (Europa en Azië) en de Islamitische cultuur kent. Om deze laatste reden kun je Turkije tot het Islamitische cultuurgebied rekenen. Daarnaast kennen wij in Nederland veel mensen die zelf van Turkse afkomst zijn of familieleden die uit Turkije komen.
Dimensies
Turkije wordt in paragraaf 3 vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Dit wil zeggen dat je over verschillende zaken in Turkije iets kunt zeggen. In de aardrijkskunde noemen we invalshoeken ook wel: dimensies.
Enkele dimensies die in de GEO gebruikt worden zijn:
Vaak zie je ook dat de bovenstaande dimensies gecombineerd worden. Dit betekent dat wanneer je gaat kijken naar armoede dit binnen twee dimensies kan vallen: sociaal en economisch. De combinatie is dan: sociaal-economisch.
Er zijn meer dimensies, maar de dimensies hierboven zijn de belangrijkste waar je, je van bewust moet zijn.
Enkele dimensies die in de GEO gebruikt worden zijn:
- Cultuur. Hierbij horen het geloof, taal en activiteiten.
- Ruimtelijk. Hierbij horen de locatie of waar iets ligt.
- Economie. Hierbij horen toerisme, het BNP en andere zaken die over geld gaan.
- Sociaal. Hierbij horen de leefwijze van mensen, onderwijs, verschillende bevolkingsgroepen.
- Fysisch of natuurkundig. Hierbij hoort alles wat met landschappen en klimaat te maken heeft, zoals gebergten, stuwingsregen, droogte.
- Historie. Hierbij hoort alles wat met geschiedenis te maken heeft.
- Politiek. Hierbij hoort alles wat met regeringen, wetten en regels te maken heeft.
Vaak zie je ook dat de bovenstaande dimensies gecombineerd worden. Dit betekent dat wanneer je gaat kijken naar armoede dit binnen twee dimensies kan vallen: sociaal en economisch. De combinatie is dan: sociaal-economisch.
Er zijn meer dimensies, maar de dimensies hierboven zijn de belangrijkste waar je, je van bewust moet zijn.
Turkije vanuit verschillende dimensies bekeken
Ruimtelijk
|
Turkije kun je opdelen in verschillende gebieden. De belangrijkste is de verdelen over twee continenten (werelddelen). Istanbul is de enige stad ter wereld met de locatie op twee werelddelen.
Hoewel Turkije verder opgesplitst in provincies en gemeenten, wordt vooral gekeken naar regio's die te maken hebben met het klimaat en de locatie ten opzichte van de zee. Het klimaat beïnvloedt in grote mate welke economische activiteiten voor handen zijn voor de Turkse bevolking om geld te verdienen. Je kunt ook een indeling maken: rijke wijken en krottenwijken. Ook waar snelwegen liggen in Turkije zeggen ook iets over hoe gemakkelijk je van A naar B kunt komen en hoe snel je dit kunt doen. Voor bedrijven geld: tijd is geld, dus je relatieve afstand (reistijd) moet zo laag mogelijk zijn. Op sommige locaties zijn geen snelwegen aangelegd, omdat 1) hier gebergten liggen 2) geen snelweg gepland is. 3) de plaatsen minder groot zijn en dus niet belangrijk genoeg voor een snelweg verbinding. 4) het gebied wat armer is. |
Fysisch
|
Turkije kent een grote variatie in landschappen en in klimaat. Ook is het gebied aardbevingsgevoelig en kun je hier oude (dode) vulkanen vinden. Dit heeft vooral te maken met het feit dat Noord-Turkije verdeeld is over twee platen die langs elkaar heen bewegen. Dit levert op spanning op met als gevolg zware trillingen, oftewel aardbevingen. Vooral in Istanbul zijn ze bang voor de gevolgen van een zware aardbeving. Het is een grote stad met huizen die niet allemaal aardbevingsbestendig gebouwd zijn.
Voor degene die goed kijkt op de kaart hieronder, zie je tussen Samsun en Sivas een dun strookje met een lager gelegen deel. Hier ligt de grens (de breuklijn) tussen de twee platen. |
Waar platen bewegen, vormen zich vaak ook gebergten. Dit is in de bovenstaande kaart terug te zien. De twee belangrijke gebergten liggen in Noord- en Zuid-Turkije over de gehele breedte met daartussen een wat vlakker hoger gelegen deel. In het oosten is het geheel bergachtig met sneeuwtoppen. Deze gebergten beïnvloeden het klimaat in de gebergten en in het midden van het land.
Doordat steden zoals Konya en Ankara in het midden liggen tussen gebergten in, betekent géén wind van zee en dus altijd in de regenschaduw. Het gevolg: het is droger. Soms zo droog, dat water uit meren verdampt en zout achterblijft. Ook heeft wind vrij spel en schuurt langs de gesteenten. |
Zoals je weet, kan weinig neerslag een steppeklimaat veroorzaken. Dit vind je vooral in het oosten van Turkije. In het midden van het land, is het ook droger, maar heeft vooral de positie landinwaarts invloed op de temperatuur. Hoe verder landinwaarts, hoe groter de verschillen tussen zomer en winter. Dit komt, omdat land sneller opwarmt (en ook afkoelt) dan water. Dit veroorzaakt een landklimaat tussen de gebergten.
Aan de kust spelen breedteligging en winden een belangrijke rol. Turkije ligt dichter bij de evenaar dan Nederland, dus is het ook warmer het gehele jaar door. Turkije ontvangt aan de kust ook in één periode neerslag: in de winter (Noordelijk halfrond) en in de zomer is het droog. Oorzaak: aan- en aflandige winden. Let op: de droogte beïnvloedt dus ook hoeveel water er per huishouden beschikbaar is (of juist niet). In Oost-Turkije kan watertekort tot conflicten leidden. |
Economie
|
Het BNP is een ontwikkelingskenmerk om te kijken hoe welvarend een land is en hoeveel geld er verdient wordt binnen een land. Je hebt als land dit geld nodig om te kunnen investeren in nieuwe technieken en in de andere basisbehoeften, zoals verbetering van onderwijs en gezondheidszorg. Het BNP per inwoner is weergeven in de onderstaande kaart. Hoe roder de gebieden zijn, hoe hoger het inkomen. Met name in de grote steden en aan de kust (met het mediterrane klimaat) wordt meer geld verdiend. In het oosten blijft het inkomen achter (gele gebieden).
|
Dat oost-Turkije minder ontwikkeld is, blijkt ook uit de HDI-Index. Dit wil zeggen dat gekeken wordt naar alle indicatoren van de basisbehoeften en hoe goed het hier meer gaat. Hoe dichter bij 1 (groen), hoe beter het gaat en hoe beter ontwikkeld de regio is. Hoe roder, hoe slechter ontwikkeld de regio is. Met name aan de grens met Syrië zijn de leefomstandigheden slechter. Hier bevinden zich ook veel vluchtelingenkampen en maar weinig economische activiteiten door oorlogsconflicten.
|
Ook binnen steden, kun je verschillen zien aan bijvoorbeeld huisvesting. De meeste foto's hieronder zijn gemaakt in Ankara.
|
Sociaal-cultureel
|
De hoofd religie is de Islam. Binnen Turkije bestaan hier verschillende groeperingen met ieder hun eigen interpretatie van de Islam. Dit betekent ook dat op dit moment delen van de bevolking gematigd moslim zijn en een deel streng geloviger. Dit geeft conflicten in de regering en hoe het land geregeerd moet worden, namelijk volgens Islamitische wetgeving of de huidige meer westerse wetgeving.
Ook wonen er verschillende volken in het land. Vooral in oost-Turkije (het armere gedeelte) geeft dit problemen, omdat bijvoorbeeld de Koerden graag hun eigen gebied zouden willen regeren. Ook speelt discriminatie een grote rol. De klein deel van de Koerden is zeer streng gelovig en fundamentalist. |